ارزیابی پتانسیل خطرپذیری آلودگی فلزات سنگین در خاک‌های مرکزی استان زنجان بر اساس شاخص‌های آلودگی

نویسندگان

  • حسین خادمی استاد گروه خاک شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
  • سعید حجتی استادیار گروه خاک شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران
  • علی افشاری دانش آموخته کارشناسی ارشد خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
چکیده مقاله:

مطالعه حاضر با هدف تعیین غلظت زمینه‌ای فلزات سنگین و آلودگی حاصل از آنها با استفاده از شاخص‌های آلودگی در منطقه‌ای به وسعت 2000 کیلومتر مربع در اراضی مرکزی استان زنجان انجام گرفت. نمونه‌برداری خاک سطحی بر اساس روش شبکه‌بندی و کاملاً تصادفی (241 نمونه از عمق 0 تا 10 سانتی‌متر) انجام پذیرفت. برای تعیین مقدار زمینه‌ای فلزات، از میانگین هندسی نمونه خاک‌های مناطق طبیعی و بکر استفاده گردید (53=N) و مقدار آن برای آهن، منگنز، کبالت، کروم، نیکل، مس، روی، سرب و کادمیم به ترتیب16509،4/628، 2/24، 0/20، 7/40، 0/27، 8/91، 8/57 و 25/0 میلی‌گرم برکیلوگرم بدست آمد. میانگین فاکتور غنی‌شدگی برای کادمیم، روی، سرب، مس، نیکل، کروم، کبالت و منگنز به ترتیب 20/4، 16/2، 69/1، 64/1، 19/1، 17/1، 04/1 و 02/1 محاسبه گردید که بالاترین مقادیر آن برای کادمیم، روی، سرب و مس به ترتیب با میانگین 07/12، 26/5، 82/4 و 47/3 در کاربری شهری اتفاق افتاده است. شاخص زمین-انباشتگی برای عناصر مختلف در تمام نمونه‌ها مقادیر منفی بدست آمد. البته در کاربری شهری شاخص زمین‌انباشتگی سرب، روی، کادمیم و مس بیشتر از صفر بود. بالاترین شاخص آلودگی مربوط به کادمیم و روی در کاربری‌های اراضی کشاورزی، مرتع و شهری به ترتیب 01/3 و 83/1، 33/3 و 60/1 و 86/9 و 35/4 بود. همچنین کمترین مقدار شاخص آلودگی در تمام کاربری‌ها برای آهن، منگنز، کبالت و کروم مشاهده شد. میانگین پتانسیل خطر زیست‌محیطی در کاربری کشاورزی 09/114، مرتع 08/122 و شهری 62/339 می‌باشد که با توجه به آن، کاربری شهری پتانسیل خطر زیست-محیطی بالایی برای ساکنان دارد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی پتانسیل خطرپذیری آلودگی فلزات سنگین در خاک های مرکزی استان زنجان بر اساس شاخص های آلودگی

مطالعه حاضر با هدف تعیین غلظت زمینه ای فلزات سنگین و آلودگی حاصل از آنها با استفاده از شاخص های آلودگی در منطقه ای به وسعت 2000 کیلومتر مربع در اراضی مرکزی استان زنجان انجام گرفت. نمونه برداری خاک سطحی بر اساس روش شبکه بندی و کاملاً تصادفی (241 نمونه از عمق 0 تا 10 سانتی متر) انجام پذیرفت. برای تعیین مقدار زمینه ای فلزات، از میانگین هندسی نمونه خاک های مناطق طبیعی و بکر استفاده گردید (53=n) و مق...

متن کامل

ارزیابی پتانسیل خطرپذیری آلودگی فلزات سنگین در برخی از خاک‌های شهرستان ورامین

همگام با رشد صنعت و فناوری، ورود آلاینده‌های زیست‌محیطی و در صـدر آن‌ فلـزات سنگین به خاک‌، موجب افزایش نگرانی جامعه جهانی در رابطه با امنیت غذایی شـده اسـت. هدف از این مطالعه ارزیـابی میزان خطر زیست‌محیطی عناصر سـنگین با اسـتفاده از شـاخص‌هـای آلـودگی در شهرستان ورامین می‌باشد. برای این منظور، 35 نمونه مرکب خاک سطحی کشاورزی از هفت منطقه تهیه شد. مقدار کل و قابل جذب عناصرسنگین با تیزاب سلطانی و...

متن کامل

ارزیابی آلودگی و ارتباط بین غلظت فلزات سنگین در خاک و سبزی‌جات برگی استان زنجان

استفاده از فاضلاب شهری برای چندین سال گذشته در نواحی مشخص (اطراف راه­آهن) و مجاورت مزارع، به کارخانه­جات فرآوری سرب و روی، منجر­به تجمع فلزات سنگین درخاک و سبزی­جات شده است. در این تحقیق، غلظت فلزات سنگین (مس، روی، کادمیم و سرب) در بعضی از سبزیجات (گشنیز، ریحان، شوید، نعناع، مرزه، تره، برگ چغندر، شنبلیله و جعفری) در 6 منطقه شهر زنجان مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که، بیشترین غلظت فلز...

متن کامل

ارزیابی کمّی آلودگی فلزات سنگین در خاک

چکیده آلودگی و انباشت فلزات سنگین در آب و خاک به دلیل سمّیت، فراوانی منابع آلاینده، تجزیه­ناپذیر بودن و انباشت آنها در محیط، مشکلی جدی در سطح جهان است. آگاهی از میزان آلودگی فلزات سنگین در سیستم­های خاک در تصمیم­گیری جهت کاهش آلودگی، کاهش در معرض­ قرارگیری انسان با آلودگی ناشی از فلزات سنگین و حفاظت انسان از خطرات آلودگی ضروری به نظر می­رسد. در این راستا از شاخص­های ارزیابی آلو...

متن کامل

ارزیابی وضعیت فلزات سنگین در منطقه‌ی شهرک صنعتی روی زنجان به کمک شاخص بار آلودگی

چکیدهسابقه و هدف: همگام با رشد روزافزون صنعت و فناوری، ورود آلاینده‌های زیست‌محیطی و در صدر آنها فلزات سنگین به خاک‌ها، موجب نگرانی رو به رشد جامعه‌ی جهانی در رابطه با خطرات احتمالی آلودگی خاک شده است. درک الگوی توزیع مکانی آلاینده‌ها و شناسایی عوامل مؤثر بر آن و تعیین منابع احتمالی ایجاد آلودگی، از اساسی‌ترین اهداف مطالعات آلودگی‌های زیست‌محیطی به شمار می‌روند. پژوهش حاضر می‌کوشد تا با مدل‌ساز...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 22  شماره 6

صفحات  21- 40

تاریخ انتشار 2016-01-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023